Tôi gặp nữ doanh nhân Dương Thị Ngọc Dung, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP May Nhà Bè (NBC), vào một chiều cuối năm, khi NBC tổ chức kỷ niệm Ngày hội Gia đình NBC với chủ đề “Dấu ấn 35 năm hình thành và phát triển”.

Thời gian đã khiến người nữ thanh niên xung phong, cán bộ Đoàn năm xưa thay đổi về vóc dáng nhưng đôi mắt tinh anh thuở nào vẫn vậy, vẫn toát lên sự năng động, sáng tạo...


Từ một trăn trở
Nói đến công nhân ngành dệt may, nơi mà tỉ lệ nữ chiếm gần 90%, mọi người thường nghĩ ngay đến việc tăng ca, tăng kíp... Tôi còn nhớ vào những năm 1990-1991, trong một hội nghị thi đua các điển hình tiên tiến, một nữ chiến sĩ thi đua cấp nhà máy khi được hỏi: “Em còn trăn trở gì không?” bỗng dưng bật khóc: “Mong có được người yêu và lập gia đình...”. Ước muốn ấy thật bình dị nhưng không phải nữ công nhân dệt may nào cũng có được.

Rất nhiều phụ nữ đã cống hiến tuổi thanh xuân cho ngành dệt may nhưng cũng rất nhiều người đến khi về hưu vẫn chưa thực hiện được ước mơ có một mái ấm gia đình. Bà Ngọc Dung hiểu hơn ai hết về những nhọc nhằn, vất vả của người thợ may, bởi bà cũng đi lên từ chính nghề may và gắn bó với nó đã trên 30 năm. Bà tâm sự: “Tôi chỉ có một khát vọng muốn thay đổi hình ảnh của người lao động ngành may Việt Nam”. “Nhưng thay đổi hình ảnh ấy như thế nào?”.

Nữ doanh nhân Ngọc Dung từ tốn: “Điều quan trọng nhất là phải tổ chức lại sản xuất cho thực sự có hiệu quả; xây dựng kỹ thuật công nghệ chuyên môn đi kèm với đổi mới trang thiết bị hiện đại; đào tạo một đội ngũ cán bộ quản lý giỏi, có tâm, có tài, có tri thức... Đầu tư sản xuất tốt song hành với năng suất, hiệu quả, không tăng ca...”.

Gầy dựng cơ ngơi

Vào những năm 2006 - 2007, khi có cơ hội ra tỉnh Bình Định để tiếp quản Xí nghiệp May Bình Định, bà Dung không dừng ở việc duy trì phát triển cơ sở cũ ấy mà nảy sinh nhiều ý tưởng táo bạo.

Bình Định, một tỉnh vùng duyên hải miền Trung với khí hậu ôn hòa, có lợi thế về cảng biển, sân bay, đồng thời nằm trên hành lang Đông Tây dọc theo Quốc lộ 19 nối với Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia nên tiềm năng kinh tế rất lớn.

Bà Dương Thị Ngọc Dung kiểm tra sản phẩm của NBC. Ảnh: PHƯƠNG OANH

Từ lợi thế ấy, hệ thống các Công ty CP May Bình Định, Công ty CP May An Nhơn, Công ty CP May Tam Quan, khu phức hợp sản xuất – thương mại – dịch vụ Phù Cát... đua nhau ra đời và nay đã trở thành một trong những chiến lược phát triển lâu dài của NBC.

Dự kiến sau khi đi vào hoạt động, Công ty May An Nhơn và Tam Quan sẽ cùng với Công ty May Bình Định tạo nên một thế mạnh vững chãi như kiềng 3 chân ở khu vực này.

Đồng thời nhằm tăng phần chuyển dịch sản xuất về những vùng xa để tranh thủ lợi thế về lao động và góp phần vào hoạt động an sinh xã hội, NBC tiếp tục đầu tư vào huyện Phù Cát thông qua khu phức hợp sản xuất-thương mại-dịch vụ với tổng vốn đầu tư 450 tỉ đồng để phát triển 5 nhà máy, bao gồm nhà máy may veston nam công suất 1.200 bộ/ngày, nhà máy may quần nữ xuất sang thị trường Anh với công suất 6.000 sản phẩm/ngày, nhà máy quần jeans xuất đi Mỹ với công suất 20.000 sản phẩm/ngày, nhà máy wash hiện đại đáp ứng được xu thế thời trang và một nhà máy sản xuất vest nữ.

Doanh nghiệp dệt may hàng đầu NBC là một trong những doanh nghiệp hàng đầu của ngành dệt may VN. Được thành lập từ năm 1973 với hai xí nghiệp ban đầu, đến nay, NBC đã có 33 đơn vị và xí nghiệp thành viên, bao gồm 14 xí nghiệp trực thuộc, 11 đơn vị hạch toán độc lập, 8 công ty kinh doanh thương mại và dịch vụ khác với gần 17.000 cán bộ công nhân viên, 13.000 máy móc thiết bị chuyên dùng, hiện đại. NBC đã đạt được: Danh hiệu đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới năm 2004, Huân chương Độc lập hạng ba năm 2006, 9 năm liên tục nhận cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, Doanh nghiệp xuất sắc toàn diện châu Á – Thái Bình Dương năm 2008, một trong 30 doanh nghiệp đạt danh hiệu “Thương hiệu quốc gia” và nhiều danh hiệu thi đua cao quý khác. Ngoài trụ sở chính đặt tại TPHCM, NBC có rất nhiều công ty con, xí nghiệp thành viên, tổng đại lý, chi nhánh... trên khắp đất nước, trải dài từ Bắc vào Nam, từ cao nguyên cho đến đồng bằng...

Với tổng diện tích 167.576 m2, khu phức hợp này hứa hẹn sẽ thu hút 5.000 lao động (dự kiến năm 2012 sẽ hoàn tất 4/5 công trình và đi vào hoạt động với các khu: nhà máy, ký túc xá cho công nhân, khu chuyên gia, khu nhà cho cán bộ NBC...) để sản xuất các loại sản phẩm cao cấp và xuất khẩu trực tiếp vào thị trường chính là Mỹ, EU, Nhật Bản... tạo kim ngạch xuất khẩu khoảng 100 triệu USD/năm.

Ông Lê Hữu Lộc, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, nhận xét: “NBC đã xây dựng hệ thống các công ty may Tam Quan, An Nhơn, khu phức hợp Phù Cát..., không chỉ vì mục đích kinh doanh mà còn đóng góp rất quan trọng cho sự phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm ổn định và an sinh xã hội. Chúng tôi sẵn sàng tạo mọi điều kiện để NBC phát triển hơn nữa tại tỉnh nhà”.

Hình ảnh người thợ may mới

Việc thu hút công nhân tại chỗ đã giải quyết phần nào vấn đề “ly nông không ly hương” tạo điều kiện cho công nhân được làm việc gần gia đình và giúp giải quyết phần nào ước muốn của nữ công nhân có được “mái ấm gia đình”.

Từ năm 2010, NBC đã thử nghiệm giờ làm việc mới, toàn bộ công nhân trực tiếp sản xuất chỉ làm việc đến 17 giờ... Đây là một chủ trương mà người khởi xướng lại chính là nữ doanh nhân Ngọc Dung: “Không phải tăng ca, kíp, chị em sẽ có nhiều thời gian chăm sóc gia đình, sức khỏe, học thêm...”.

Ông Đào Duy Lẹ, Tổng Giám đốc Công ty May Tam Quan, cho biết công ty hiện có trên 1.000 lao động, đa phần đều đã có gia đình. Cô Lê Thị Hằng, từng làm việc tại Công ty Sinh Việt tại TPHCM, khi biết huyện Tam Quan xây dựng công ty may mới đã trở về và nói: “Ở TPHCM, lương tháng trên 2 triệu đồng nhưng em phải thuê nhà trọ, tiền ăn và đi lại coi như gần hết.

Về làm tại Công ty May Tam Quan, thu nhập của em cao hơn, được ở gần bố mẹ; ăn, ở, đi lại... ít tốn kém mà còn tiết kiệm được tiền”. Hằng khoe về đây cô “đã có người yêu và chuẩn bị lập gia đình”.

Ở Tam Quan, An Nhơn, Phù Cát... (Bình Định) hay lên đến Kon Tum, Gia Lai, Lâm Đồng..., phần lớn nữ công nhân vào làm cho NBC đều tìm được mái ấm riêng của mình... Phó giám đốc Võ Trần Đình Hoa cho biết xí nghiệp may Kon Tum có 450 công nhân, trong đó 90% là nữ nhưng đã có trên 45% người lập gia đình.

Ở TPHCM hay các tỉnh Bình Định, Kon Tum, Gia Lai..., đời sống của công nhân NBC được chăm sóc tốt, bởi môi trường làm việc sạch, thông thoáng, có những khu nhà nội trú cho người ở xa nghỉ lại, những căn phòng hạnh phúc cho đôi lứa công nhân lập gia đình bên cạnh công ty. Nhà ăn được thiết kế theo mô hình công nghiệp hiện đại, được lắp đặt hệ thống máy điều hòa theo tiêu chuẩn cao cấp và hệ thống âm thanh hiện đại.

Một lần đi tham quan một công ty may ở Trung Quốc có 120 người, mỗi ngày sản xuất 8.000 áo với doanh số bình quân 1.000 USD/người/ngày và thu nhập của công nhân tăng cao theo doanh số đạt được, bà Dung trăn trở: “Bao giờ công nhân may VN đạt được điều đó?”. Muốn đạt được như vậy, còn rất nhiều việc cần phải làm. Bà Dung kêu gọi:
“Mọi người hãy chung tay để thay đổi hình ảnh của lao động ngành dệt may...”. Nghe như khẩu hiệu nhưng bà và các đồng sự, những cán bộ quản lý giỏi của NBC đang thầm lặng từng ngày cố gắng để biến câu nói đó thành hiện thực, mang lại phồn vinh cho đất nước; giúp công nhân có việc làm, thu nhập ổn định và “mái ấm gia đình cho chị em”...